Ülkenin tarım ve ormancılık tarihinin masaya yatırıldığı "Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. Yılında Tarım ve Ormancılık Tarihi Sempozyumu" yapıldı.

Sempozyumun açılışını Tarım ve Orman Bakanımız İbrahim YUMAKLI yaptı. Bakanımız YUMAKLI, burada yaptığı konuşmada, Türkiye Cumhuriyeti'nin ikinci yüzyılında nereden nereye gelindiğini akademik anlamda kayıt altına almak gerektiğini söyledi.

Söz konusu çalışmaların, gelecek nesiller için, üzerine bir şeyler konulması açısından çok kıymetli olduğunu belirten YUMAKLI, "Buradan çıkacak sonuçları mutlak suretle yakından takip edeceğim. Sempozyumun, buradan ilham alarak, dünyanın da kabul ettiği bu çok önemli tarım sektörünün birer mensubu olacak ve katkı verecek olan değerli öğrenci kardeşlerime bir başlangıç noktası olmasını diliyorum." dedi.

Sempozyumun Bakanlık Özel Oturumunda, hem konuşmacı hem de oturum başkanı olan Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürümüz Ahmet GÜLDAL,  Kuruluşundan günümüze Toprak Mahsulleri Ofisinin faaliyetlerini anlattı.

Ülkemizin ilk yıllarında hububat piyasalarının düzenlenmesi amacıyla bizzat Mustafa Kemal ATATÜRK’ün imzası ile TMO’nun kurulduğuna dikkat çeken GÜLDAL,  “ TMO, ABD ve Avrupa depolama sistemlerini inceleyerek buğdayın muhafazası için ülkemiz üretim durumuna göre analizler yapılmış bu standartlara uygun depolama sistemlerini kurma çalışmalarını hızlı bir şekilde başlatmıştır.” dedi.

Genel Müdürümüz GÜLDAL, kendi faaliyet alanı yanında devletin ihtiyaç duyduğu hemen her konuda TMO’nun milletimizin hizmetine koştuğunu aktardı.

Genel Müdürümüz Ahmet GÜLDAL’ın konuşmasından TMO’nun geçmişten günümüze yaptığı işlerde öne çıkan başlıklar şöyle oldu:

• 1944 yılında Hollerith marka delikli kart sistemine göre çalışan muhasebe makinaları ithal edilmiş, Türkiye’de ilk defa bilgisayar uygulamalı muhasebe sistemini kurulmuştur.
• 1947 yılından itibaren halkın artan yağ ihtiyacını karşılamak amacıyla önce Diyarbakır ve Erzurum’da üretilen tereyağ ve sade yağın alım görevini yürütmüş, yurt dışından margarin yağı ithal etmiş, ayrıca yağın formülü geliştirilerek ülkemizde üretimi sağlamış, bu sayede yağ fiyatlarının istenilen düzeye gelmesi sağlanmıştır. Yani TMO tarafından bugünkü yağ sanayinin temelleri atılmış oldu.   
• 1948 yılından itibaren Ofis, et ve balık işleri ile görevlendirildi. Yurt dışından getirilen uzmanlarla birlikte etin bugünkü standartları oluşturdu. Et kombinaları kurdu, denizlerimizin mikrobiyolojik analizlerini yaptırarak balığın üretimi için tesis kurdu, böylece Et Balık Kurumu yani bugünkü Et Süt Kurumu’nun temellerini attı.
• 1940’lı yıllardan itibaren TMO siloları arasında haberleşmeyi sağlamak amacıyla ABD’den ithal edilen parçalarla Telsiz Sistemi kuruldu. Bu sistem 1959 yılından itibaren Toprak Ofisin Sesi adı altında bölgesel radyo yayınlarına dönüştürülmüş bilahare TRT’ye devir edilmiştir. TMO’nun telsiz sistemi 1974 Kıbrıs Barış Harekatında Ordumuzun haberleşmesinde kullanılmış ve harekatın başarısını büyük oranda etkilemiştir.

1950-1960 Dönemi:

• Ülkemizde ilk hidroelektrik üretimini yapan Aksaray Azmi Milli Fabrikası A.Ş. 1952’den itibaren aşama aşama TMO’ya devredilmiş ve burada üretimi yapılan hidroelektrik ile Anadolu ilçelerin elektrik ihtiyacı karşılanmıştır. 
• TMO; Ofis Sigorta bugünkü Güneş Sigorta’nın kuruluş ortağı oldu. Umumi Mağazacılık görevi nedeniyle gıda zincir marketlerinden bugün hala varlığını sürdüren Migros ve Gima’nın kuruluş ortağı oldu, temellerinin atılmasında etkin rol aldı.
• Askeri birliklerin un ihtiyacını karşılayan ve üretim zorluğu yaşayan Tunceli Gıda Sanayi A.Ş. TMO’ya devredilerek aktif görev yapması ve uzun süre faaliyette kalması sağlandı.
• 1954 yılında yem üretmek amacıyla yurt dışından yem değirmenleri ve teçhizatlarını ithal ederek Türkiye’de yem üretimini başlattı. Türkiye Yem Sanayi Anonim Şirketini kurdu.
• 1960 yılında ülkemizde geleneksel yöntemle yapılan un üretimi yerine modern teknoloji ile üretim yapan Horozlu Un Fabrikasını kurdu. Ülkemizde standardize edilmiş un üretimini sağladı ve un ihracatı bu şekilde gelişti.
• Ana görevi dışında Bakanlar Kurulu tarafından verilen görevle; Sağlık Bakanlığı’nın ihtiyacı olan ilaç hammadelerini, ayrıca ülke ihtiyacı için, kakao, kahve, kaput bezi, otomobil lastiği gibi 25 çeşit ürünün ithalatını gerçekleştirdi, dağıtımını yaptı.
• TMO Kuruluşundan itibaren haşhaştan elde edilen morfini dünya pazarlarına çıkararak ülkemize önemli bir döviz kaynağı sağladı, o dönemde ülke ihtiyacını gidermek amacıyla yurt dışından şeker ile morfini takas etmiştir.

1961-1980 Dönemi :

• 1961 yılında Dünya Gıda Programı (WFP) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından kabul edilen programa göre Dünya’da doğal afetler, savaşlar, çatışmalar nedenlerle zarar gören sivil halka gıda yardımı yapılması görevi TMO’ya verildi.
• 1974 yılında ekmek israfını önlemek amacıyla yurt dışından ekmek üretim teknolojileri transferi yaptı. TMO Ekmek Satış Büfeleri vasıtasıyla halka, kamu kurumlarına, hastaneler ve askeri birlik yemekhanelerine küçük roll ekmek satışları gerçekleştirildi. Bu sayede Halk Ekmek bilincine öncülük yapıldı.
• TMO Kıbrıs Türk Mükavemet Teşkilatının her türlü (gıda, giyim vb) ihtiyacını karşıladı.

1980-2000 Dönemi:

• Ülkenin dört bir yanında depolama kapasitesini geliştirmek için yeniden büyük çalışmalar yapmış, 1987 yılında dönemin Başbakanı Turgut Özal tarafından Tekirdağ Liman Silosu ve Bilgisayar Ağı Projesi açılışı törenle hizmete alınmıştır. 

YAKIN DÖNEM 2000-2023 Dönemi:

• 2010 yılında sektöre öncü olması açısından TMO, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile TMO-TOBB Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sanayi ve A.Ş’yi kurdu.
• 2013 yılında ülkemizde bugüne kadar yapılmış en kapsamlı sosyal sorumluluk projelerinden biri olan Ekmek İsrafını Önleme Kampanyası başarıyla yürütüldü. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından bir kamu kurum marifetiyle yürütülen en etkili kampanya ilan edildi.
• 2018 ve 2019 yılları arasında Bakanlar Kurulunca verilen görev kapsamında fındık, kuru incir, kuru üzüm, bakliyat alımları yapıldı, bu ürünlerin piyasasında istikrar sağlandı.
• 2018 yılında Türkiye Ürün İhtisas Borsası AŞ (TÜRİB)  kuruldu. 2019 yılında faaliyete başladı ve lisanslı depolardaki tüm ELÜS alım ve satım işlemleri bu borsa üzerinden yapılmaya başlandı.
• 2021 yılında Sayın Cumhurbaşkanımızın görevlendirmesi ile yemeklik patates ve kuru soğan alımı yapılarak bu ürün piyasasının  düzenlenmesi sağlandı. Alımı yapılan ürünler valiliklerimiz kanalıyla vatandaşlarımıza hibe edildi.
• 2021 yılında kurumsal yapılanma etkin ve hızlı bir şekilde gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı sistemi ile birlikte taşra teşkilatını yeniden yapılandırarak 32 şube müdürlüğü başmüdürlük statüsüne yükseltildi.
• TMO’nun Un ve Yem Regülasyonları ile piyasaya uygun fiyatlı ham madde arzı gerçekleşti, temel gıda ürünlerinin maliyetlerine destek olundu. Pandemi sürecinde TMO’nun iştigal alanındaki ürünlerin piyasaya arzında kesinti yaşanmadı.
• Hububat depolama kapasitesinde rekor kırıldı. 2018 yılında 150 bin ton düzeyinde olan hububat lisanslı depo kapasitesi TMO’nun öncülüğünde 9 milyon tona ulaştı, hızlı alım ve sevk kapasitesine sahip modern lisanslı depolar sayesinde kayıpların önüne geçildi ve sağlıklı koşullarda muhafaza sağlandı.
• TMO sosyal sorumluluk ve yardımlarda öncü kuruluşlar arasında yer aldı. AFAD ve Türk Kızılay ile işbirliğinde ihtiyaç sahibi ülkelere gıda yardımında bulunmaya devam etti. (Filistin, Bangladeş, Pakistan, Romanya, Ürdün, Suriye, Mısır vb.)
• Ülkemizde 06 Şubat 2023 tarihinde yaşanan deprem felaketinin yaralarını sarmak için TMO tüm imkânlarıyla vatandaşlarımızın yanında yer aldı. Ayrıca son yıllarda ülkemizde yaşanan sel ve doğal afet durumlarında vatandaşlarımızın yanıda olarak barınma, gıda vb. konulardaki ihtiyaçlarını gidermede TMO tüm imkanlarını seferber etti.
• 2023 yılı hasat sezonunda TMO tarihinin rekor ürün alımı gerçekleştirilmiştir. Ülke genelinde 614 noktada TMO’ya arz edilen ürünlerin tamamı alındı. Yaklaşık 2.500 personel geçici olarak farklı şehirlede görevlendirildi, çalışma süreleri 7 gün 12 saat esasına göre düzenlendi. 374 bin üreticimize randevu verildi ve 13 milyon tonun üzerinde ürün alımı gerçekleştirildi. Bu rekor alım TMO’nun kuruluşundan itibaren en yüksek miktarıdır.

TMO bizzat Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan çalışma gruplarının raporları doğrultusunda hububat ürünlerinin standardize edilmesi ve bu standartlara göre üretilmesi, depolanması, fiyatlandırılması, piyasasını organize ederek pazarın oluşturulması amaçlarıyla gene Atatürk’ün emri ile kurulmuştur. Bunun altını özellikle çizmek istiyorum. Ekranda görüldüğü üzere TMO’nun ilk Genel Müdür ve Genel Müdür yardımcıları da Atatürk tarafından atanmıştır.

1938 yılında Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan TMO, 85 yıllık tarihinde dün olduğu gibi bugün de özverili, deneyimli personeli ile ülkemizin tarımsal politikalarının uygulanması için var gücüyle çalışmaktadır.